Սոկրատեսը ասում է, որ իրեն հայտնի են շատ գեղեցիկ իրեր՝ և՛ սուրը,
և՛ վահանը, և՛ աղջիկը, և՛ սափորը, և՛ նժույգը, բայց յուրաքանչյուր իր գեղեցիկ է յուրովի, այդ իսկ պատճառով չի կարելի գեղեցիկը կապել իրերից միայն մեկի հետ:
Այդ դեպքում մյուս իրը արդեն գեղեցիկ չի լինի: Բայց բոլոր գեղեցիկ իրերը ունեն ինչ-որ ընդհանուր բան՝ գեղեցիկը՝ որպես այդպիսին. դա նրանց ընդհանուր գաղափարն է, էյդոսը կամ իմաստը:
Սոկրատեսը ընդհանուրը վերագրեց մտքի աշխարհին և դրանով իսկ շատերի համար անտանելի
իդեալիզմի հիմքերը դրեց:
Սոկրատեսի համար էթիկականից վեր ոչինչ չկա:
Սոկրատեսն ասել է. «Ես գիտեմ, որ ոչինչ չգիտեմ»:
Պլատոնը համոզված էր, որ առանց գաղափարներին դիմելու ոչինչ չի ստացվի,
քանի որ դա բազմազանության հաղթահարման, զգայական- փորձնական աշխարհի անսպառության հաղթահարման միակ ուղին է:
Պլատոնը վճռականորեն համաձայն չէ այն տեսությանը,
որ գաղափարը պարզապես միտք է, որը ցանկության դեպքում կարելի է նշանակել գրավոր կամ
բանավոր խոսքով: Նրա կարծիքով միտքը, բառը մարդու նախապատվություններն են: Գաղափարները
գոյություն ունեն և առանց մարդու: Գաղափարները օբյեկտիվ են:
Պլատոնը դատում է այսպես. «...ինչ ճանաչված իրերին
տալիս է ճշմարտացիություն, իսկ մարդը օժտված է ճանաչելու հատկությամբ, այն էլ դու համարիր
բարիքի գաղափար, գիտելիքի և ճշմարտության իմացման պատճառ: Ինչքան էլ գեղեցիկ լինի մեկը,
թե մյուսը՝ իմացությունը և ճշմարտությունը, բայց եթե դու բարիքի գաղափարը համարես ինչ-որ
բանով ավելի գեղեցիկ, դու իրավացի կլինես»:
No comments:
Post a Comment